Hervormde gemeente Blauwkapel-Groenekan
Nr. 4, mei 2016 Jaargang 59
Zelfs vindt de mus een huis bij Uw altaren (ps. 84)
Meditatie
Wat zou het dan zijn, zo gij de Zoon des mensen zaagt opvaren, daar Hij tevoren was? (Joh.6: 62)
Hemelvaart, een ergernis?
Velen zijn samengekomen rondom Jezus. De omstreden Rabbi. Wonderdoener. Welspreker. Jezus heeft zojuist Zichzelf voorgesteld als het Brood dat uit de hemel is neergedaald. Gegeven uit de hand van de Vader. Levend Brood!
Brood des Levens. Tot eeuwige verzadiging. Ook sprak Hij over Zijn vlees als spijs en Zijn bloed als drank…
Vooral dat laatste was moeilijk…
Probeert u zich eens te verplaatsen in de hoorder van toen. Het is toch werkelijk een vreemd getuigenis geweest. “Welbeschouwd en goed gehoord” toch louter ergerniswekkend.
“Deze rede is hard, wie kan dit aanhoren?”, zo luidt de reactie van aanvankelijke volgelingen.
Zij keren zich van Jezus af. Maar achtervolgd door Jezus’ vraag, die hen blijvend vergezelt: “Ergert ulieden dit?”
Ja? Dan zullen er nog groter ergernissen volgen! De ergernis van het kruis en de dwaasheid van de opstanding. En… de ongerijmdheid van de hemelvaart. Als het Brood terugkeert naar de hemel. Wat zal dat dan voor u zijn?
Het Brood keert terug. Het ware hemelse Manna. Hebben wij het gesmaakt, geproefd, gegeten tot verzadiging van onze hongerende ziel? Of hebben wij helemaal geen honger? Hebben ook wij ons tot op heden alleen maar geërgerd? -Wees eerlijk voor God!
Jezus weet, dat de woorden Die Hij spreekt de woorden van de Vader zijn. Hij weet dat Zijn werk het werk van de Vader is. Hij weet dat Hij het zal volbrengen. Hij weet van Golgotha. Hij weet van Pasen. En Hij weet dat de hemelvaartsdag komt! Hier al, in Johannes 6.
Wat zal dat zijn! Als de Koning der Ere, de Vorst van het Leven opvaart naar Huis. En als u dat eens zou zien. Ja, stel dat je dat zou mogen zien. Zijn Thuiskomst!
De twaalven (min Judas) hebben het gezien. Hoe Hij werd opgenomen in heerlijkheid.
Wat een macht, wat een majesteit! Ze mochten er bij zijn! Bij de verheerlijking op de berg waren alleen de drie intimi aanwezig; Petrus, Johannes en Jacobus. Maar nu allen.
Toch was dat nog niet het signaal om nu verkondigend uit te gaan. “Wacht op de gave van de Geest!”, heeft Jezus hun gezegd.
De Geest is het Die levend maakt, het vlees is niet nut. De Geest bekwaamt tot de ambtelijke dienst. De Geest maakt de woorden van Jezus indachtig, de Geest leidt in de Waarheid, de Geest bevrijdt van ergernis.
Wij zullen Jezus niet letterlijk ten hemel zien varen. Ons wordt gevraagd te zien met de ogen van het geloof. En, zo gezien, is de hemelvaart van de Heere Jezus Christus geen ergernis. Integendeel. Het is een intense vreugde. Hij is voor mij opgevaren naar de hemel, om mijn Voorspraak te zijn aan Gods rechterhand. Eens mag ook ik daar zijn, waar Hij is!
In dat geloofsvertrouwen zegt Paulus: Ik verlang ernaar om ontbonden te zijn en met Christus te zijn. Dat is mij het allerbeste.
Geen ergernis, maar intense vreugde!
Rondom hemelvaart wensen wij elkaar die vreugde toe. Het allerbeste. Een gezegende Thuisreis. Op Gods tijd. (GAvG)
Uit de gemeente
- Onze zieken en rouwdragenden
Mevr. Riek v.d. Wind – v. Vulpen kreeg een betrekkelijk gunstig bericht over de uitwerking van de chemo. Zij mag de kuur vervolgen. Dat stemt tot grote dankbaarheid. Anderzijds blijven de zorgen. Immers, naar het getuigenis van de dokter is genezing niet mogelijk. Wel afremming van het ziekteproces.
Boven alles staat echter de HEERE. ‘’k Beveel mijn geest in Uwe handen”. De handen van Hem, Die alles ziet en weet.
We leven mee met de familie G. Barneveld nu broer Cornelis in Bilthoven is overleden, 89 jaar oud. De HEERE gedenke de rouwdragende familie.
De Barnevelders mochten met elkaar een hoge leeftijd bereiken, maar voor ieder geldt: eens komt het einde. En, het einde is het einde niet… de mens gaat naar zijn eeuwig huis. Opnieuw een roepstem. Zoek de HEERE en leef!
We denken ook aan andere rouwdragende families. Zoals de familie T. van Asselt (Groenekan) en de familie E. van Amerongen (Bilthoven). Dhr. van Asselt werd goed gekend door velen van ons. In het bijzonder ook vanwege zijn trouwe dienst destijds, aan en in de kerk. Dhr. van Amerongen kerkte op bijzondere dagen (zoals bid- of dankdag) meer dan eens bij ons, samen met zijn vrouw. Harde werker; zeer beminnelijk man.
We wensen beide families van harte Gods vertroostende nabijheid toe.
- Jarigen
20 mei: Cees van Eijk, (64 jr.)
27 mei: Cees Blauwendraat, (46 jr.)
- Huwelijksjubileum
Ds. en mevr. Baan mochten op donderdag 14 april een gedenkdag ontvangen: 45 jaar in de echt verbonden. Een zegen van de goede God! Hem zij de dank.
Vreugde en zorg hebben elkaar afgewisseld, de jaren door. De HEERE bleef nabij!
Hij vergezelle hen ook in de toekomst met Zijn trouw en liefde!
We zijn dankbaar voor hetgeen ds. Baan als consulent voor onze gemeente wil doen.
Draag hem op gevouwen handen!
(Voor het adres: zie achterzijde kerkblad)
Van de Kerkenraad
- Hemelvaartsdag
Gezien het pijnlijke gemis van de prediking tijdens de Goede Vrijdag, heeft de kerkenraad besloten de dienst op de hemelvaartsdag wel te laten doorgaan. (Een morgendienst om 10.00 uur) Hiermee wordt gehoor gegeven aan de wens van meerderen.
Tevens heeft de kerkenraad besloten om de diensten voor de komende zomermaanden ook reeds in te vullen. Uiteraard onder het voorbehoud van Jacobus. Er blijkt voldoende draagvlak te zijn. Zo is de preekbeurtenlijst ingevuld tot en met de maand september. Ook nu was het niet moeilijk om voorgangers te vinden. Dat stemt tot dankbaarheid!
- Gemeenteavond
Om nu reeds te noteren: DV 15 juni zal er een gemeenteavond zijn in de consistoriekamer van ons kerkgebouw; aanvang 20.00 uur. U wordt van harte uitgenodigd!
- Uitnodiging
U wordt uitgenodigd voor de bijeenkomst ter gelegenheid van de officiële overdracht van ons archief aan het Regionaal Historisch Centrum Breukelen op DV zaterdagmiddag 11 juni 2016.
Deze bijeenkomst begint om 14.30 in de kerk van Blauwkapel en wordt rond 15.30 vervolgd in de dorpskerk te Groenekan.
Het programma is als volgt:
1. kerk Blauwkapel, 14.30
Welkom en uitleg over het programma door de heer D. Tijsma
Archiefoverdracht, een historische dag!
kort referaat door
mevrouw B.F.J. Ypma MA streekarchivaris en directeur van
het Regionaal Historisch Centrum Breukelen
Tekenen van de overdrachtsverklaring, namens onze gemeente door ds. M. Baan
Overdracht van het oudste archiefdocument aan het RHC Breukelen
Wat speuren in het archief kan opleveren
een tastbare illustratie door de heer D. Tijsma
Samenzang: psalm 90, de verzen 1 en 9
2. kerk Groenekan, 15.30
Welkom en korte uitleg van het verdere programma door drs. G.A. van Ginkel
De Zaaier, meditatie door ds. M. Baan
Samenzang: psalm 126 vers 3
Overdracht van het jongste gedeelte van het archief aan het RHC
Samenzang: psalm 77 vers 7
Dankwoord van ouderling Burghout
Gelegenheid om elkaar te ontmoeten en om buiten de plaquette De Zaaier te bezichtigen
Beide kerken zijn een half uur voor aanvang van de bijeenkomst open.
Weeksluiting Dijckstate
De weeksluiting in Dijckstate in mei 2016 wordt voorgegaan door drs. G.A. van Ginkel op vrijdag de 20e. Het begint om half acht en daarna is er weer gelegenheid om met elkaar een kopje koffie te drinken.
Het archief van de hervormde gemeente Blauwkapel- Groenekan 1640- heden en zijn kosters deel 1
De hervormde gemeente Blauwkapel-Groenekan heeft een bijzonder archief dat loopt van 1640 tot nu. De acten, boeken en notulen van de kerkenraad van de Blauw-Capel beginnen rond 11 augustus 1640 als Lubertus Spruijtius tot predikant aan de Blauw-Capel wordt beroepen. Op 30 augustus 1640 wordt hij bevestigd door Ds. Carolus Dematius, ‘deputates des classis’ en predikant te Utrecht. Voor het eerst wordt er dan ook gesproken over de catechisatie der kinderen op basis van de catechismus prediking.
Voor het archief naar de regionale archiefbewaarplaats in Breukelen gaat, heb ik een inventarisatie van en wat notities over de nog aanwezige stukken gemaakt. Als koster a.i. wil ik een deel van de opgedane informatie graag met u delen. Te beginnen met de eerste kosters/schoolmeesters/voorlezers van de kerk aan de Blauw-Capel (van 1640 tot ongeveer 1660).
In oktober 1640 wordt Jan Gerritszoon Jop, getrouwd, schoolmeester aan de Blauw-Capel. Dat de schoolmeester tegelijk voorlezer is, blijkt uit het door Jan Gerritszoon ondertekende formulier uit 1642, ‘voorlezer ende schoolmeester’. In 1651 wordt Aron Koster aangenomen als schoolmeester en koster. Hij is dan getrouwd met Sara Bogaarts. In dat zelfde jaar wordt hun dochtertje Maria gedoopt. In 1658 wordt er over de schoolmeester aan de Blauw-Capel gezegd:
‘ Er gaan ruim 60 kinderen naar school, de schoolmeester is goed van levenswandel. Hij bemoeit zich niet met dingen buiten of tegen zijn beroep’. Alleen in de winter is er school, in de Blauw-Capel is een paapse, rooms katholieke, bijschool. Ook de arme kinderen moeten naar school, op kosten van de diaconie moet de meester zorgen dat Rijk Jansen, de hondenslager, hij ontving daarvoor vanaf oktober 1651 een vergoeding van 6 gulden per jaar van de diaconie, ‘zijn kinderen schoolgang zullen hebben’.
De kerk ging wel over het benoemen van de koster/voorlezer/voorzanger/doodgraver, maar de benoeming van de schoolmeester was het recht van de domproost. Dit leverde de jaren door nog wel eens problemen op, omdat de domproost de schoolmeester tegelijk benoemde als voorzanger en voorlezer. Waar hij niet de bevoegdheid voor had.
Schoolorde
De eerste schoolorde is ontworpen door de kerkenraad ten tijde van de eerste predikant,ds. Spruijtius. Hierin staan o.a. ‘de tien geboden des geloofs, de insettinge van het avondmaal, de psalmen Davids’. Het schooljaar loopt van St.Victor (10 oktober ) tot mei als ‘dagschool voor de klijnen kinderen of so mogelijk is als avondschool voor volwassenen’. In 1654 komt er een nieuwe provinciale schoolorde. Deze wordt tot 1795 gebruikt ! In de 29 artikelen van deze schoolorde staan artikelen over de kerkgang, straffen, schoolgeld en leerboeken.
De taken van een schoolmeester en koster aan de Blauw-Capel
Met de in 1651 aangeschafte verrekijker moest hij als koster de tijd aflezen van de Domtoren. Hij moest de klok van de Blauw-Capel luiden, hij moest de kinderen onderwijzen, hij begroef de ‘leiken’, hij zette de stoelen in de kerk, schreef brieven, hield de kerk schoon, moest de ramen vrij van spinrag houden, was belast met de bestelling van een ‘sant-looper. Hij zette de stoven in de kerk, hij hield de administratie bij van het stoelen-en bankengeld. Met de opbrengsten van al deze bezigheden moest hij zien rond te komen. ‘
Schoolboeken
In 1651 worden boeken voor de school aangeschaft, de catechismus van Johannes Spiljardus en de praktijkleer der godzaligheid van Bayly ( De praktijk der godzaligheid. Het handboek van Lewis Bayly )
Het schoolhuis, het schoolgebouw
Het schoolhuis bestond uit de woning van de meester en een schoollokaal.
In 1651 is er een grote reparatie van het schoolhuis, het lijkt er op dat het schoolhuis er al voor 1640 stond. Kosten: ‘glasmaker 5-19-8, de smit 9-9-0, en de timmerman 59-19-0’.
Het eerste cijfer is het aantal guldens, het tweede cijfer het aantal stuivers en het derde cijfer het aantal centen. Er worden voor de school een schrijftafel, twee tafelbanken, drie haardbanken en drie andere zitbanken aangeschaft.
In het tweede deel over de koster/onderwijzer gaat het over vader en zoon Roelof van Meerlant.
(Douwe Tijsma)
Bron: Archief hervormde gemeente Blauwkapel-Groenekan
Weldaet der scholen