Kerkbode november 2017

Hervormde Gemeente Blauwkapel-Groenekan

Nr. 9, november 2017, Jaargang 60

http://www.blauwkapel-groenekan.nl

Zelfs vindt de mus een huis bij Uw altaren (ps. 84)

Meditatie

Er is een tijd… (Prediker 3)

Er is een tijd…

Niet lang geleden gebeurde hetgeen Sjaak al lang zag aankomen: het overlijden van zijn moeder, 97 jaar oud. Bijna 10 jaar lang werd ze verzorgd in het plaatselijke zorgcentrum. In al die jaren was ze zo’n drie keer van haar kamer geweest.
Wat een tijd!

Er is een tijd om geboren te worden en een tijd om te sterven. Anne Faber was slechts 25. De moeder van Sjaak bijna 4x zoveel. Bijna 100. -En zij stierf.
Iedere keer weer horen wij er van om ons heen. Talloze roepstemmen, door de jaren heen.
Sta stil bij tijd en eeuwigheid! Overdenk uw weg. En: overdenk Gods Weg!

De Prediker staat er bij stil. Hij overdenkt het leven. Veel raadsels zijn er; veel vragen…
Open en eerlijk komt hij er mee voor de dag. Hij zoekt naar de zin van het bestaan. Hij graaft diep en schouwt nauwkeurig. Maar… uiteindelijk kan hij maar één ding doen: zich met al z’n vragen en gedachten overgeven aan God. Letten op het werk van God!

Dat doet hij. En hij zegt: Ik weet dat al wat God doet, dat zal in der eeuwigheid zijn. En er is niet toe te doen, noch is er af te doen; en God doet dat, opdat men vreze voor Zijn aangezicht.

Bij al z’n vragen, weet hij één ding zeker, met de zekerheid van het geloof: God is er, Hij leeft. Hij spreekt en werkt! En dat werk -daarop legt hij het accent- is goed. Gods werk heeft eeuwigheidswaarde. Het is volmaakt! Daar valt niet aan toe te voegen of van af te doen.

Wat is dat werk van God? Heeft hij het over Gods Scheppingswerk? Dat is het werk dat God reeds gedaan heeft. Of denkt hij aan Gods onderhouding van alle dingen? Denk aan Zondag 9 en 10 van de Heidelberger. Werk dat God nu doet. Of
ziet hij op de komende Messias en het werk dat Hij zal verrichten?
De Prediker laat het bij: God zoekt het weggedrevene. Als het gaat om heilsverwachting en beloften, dan moet je niet bij hem zijn…Dat is waar. Er is juist daarom destijds -bij het vaststellen van de canon- nogal gedebatteerd over de vraag of de Prediker ons wel werkelijk Gods Woord biedt…Nu, dat geloven we toch van harte. Geen twijfel aan.

En als we het u nu vragen… Wat is het werk van God? Weet u het?

God werkt Zijn werk. Nog. Hij zoekt het verlorene. Hij geeft Zijn Zoon. Hij vindt de zondaar. Hij zendt Zijn Geest. Hij bewaart Zijn kind en Kerk. Hij verheerlijkt Zijn Naam.

Opdat wij vrezen voor Zijn aangezicht. Opdat we bang zijn voor God? Opdat we Hem kennen, liefhebben en dienen! Trouw en standvastig. Bevrijd van angst, vervuld van liefde.
Zijn liefde!

De Prediker weet en waarschuwt: er komt een dag van gericht. Het einde van alle dingen is: vrees God en houd Zijn geboden, want dit betaamt alle mensen.
Alle mensen.

Er is een tijd… Om God te vrezen! Die tijd is nu. (GAvG)

Uit de gemeente

  • Onze zieken

We denken opnieuw aan mevr. v.d.Wind en dhr. Heldoorn. Beiden hebben te maken met grote zorgen. Zorgen waarin ook de mensen om hen heen delen. We leven met hen mee en wensen allen van harte Gods nabijheid toe.
Allen die te maken hebben met zorgen, tobberijen en angsten, van welke aard ook, van harte
kracht om voort te gaan toegewenst.
De HEERE aanschouwt alle moeite en verdriet opdat we het in Zijn handen overgeven.
Doe dat. Werp uw bekommernis op Hem. (GAvG)

  • Jarigen

3 november: Mw. A. Kazius-Berkhof, (81 jr.)
25 november: Jan Westeneng, (63 jaar)

  • Bijbelkring

En nog een zeven- á achttal: de Bijbelkring. We behandelen de geschiedenissen m.b.t. Elia. De eerstvolgende keer is DV 15 november. (Let op: gewijzigde datum!) We hopen dan stil te staan bij 1 Kon. 17:7-16 Elia en de weduwe te Zarfath.
U wordt opnieuw van harte uitgenodigd om er bij te zijn!

Aanvang 20.00uur; consistoriekamer van ons kerkgebouw. (GAvG)

Catechese

In de Ontmoetingskerk te Maartensdijk komen we op maandagavond om zeven uur samen rondom het Woord met een zevental jonge mensen. (De ene keer onder leiding van onze oud-consulent ds.Kruijmer, de andere keer onder leiding van ondergetekende.)Wat is het mooi en goed om met elkaar te
mogen luisteren naar Gods Woord en er samen over door te spreken.
Als er nog iemand bij wil komen: welkom! (GAvG)

Weeksluiting Dijckstate

In de maandelijkse weeksluiting gaat op DV vrijdag 17 november drs. G.A. van Ginkel uit Maartensdijk voor. Aanvang half acht en na afloop is er koffie.

Twee stellingen van Luther die hij uitwerkt in zijn boekje De vrijheid van een christen:

In de eerste plaats:
een christen is in vrijheid heer van alle dingen en niemands onderdaan.

In de tweede plaats:
een christen is in dienstbaarheid knecht van alle dingen en ieders onderdaan.

Op de begraafplaats, bekende Groenekanners, de familie Schagen/Steenbeek

image002DIRK SCHAGEN EN JOHANNA KOSTER

Dirk Schagen wordt geboren op 31 maart 1880 te Midwoud (NH) als tweede zoon van Pieter Schagen en Dieuwertje Smit. Zijn vader heeft daar een boerderij en het gezin hoort bij de
Hervormde Kerk. Johanna Koster komt op 12 augustus 1882 ter wereld, in Amsterdam. Volgens de overlevering woonde het gezin Koster boven hun manufacturenwinkel en hoort het gezin later bij de Gereformeerde Kerk, die in 1892 ontstaat.
De boerderij voortzetten is voor de oudste zoon, en daarom kiest Dirk een andere richting. Hij gaat naar de (Gereformeerde?) Kweekschool in Amsterdam. Of Dirk Schagen ooit in het onderwijs heeft gewerkt is niet waarschijnlijk. Al in 1898, na zijn opleiding, gaat hij, op 18-jarige leeftijd, op kantoor, bij een voorloper van de Nederlandse Spoorwegen, werken. Waarschijnlijk is dat de HSM, te Amsterdam. Daar in Amsterdam is hij ‘op kamers’ en leert hij Johanna Koster kennen. De vonk springt over.
Dirk heeft rustige, bedachtzame aard, maar Johanna is echt een bijdehante Amsterdamse jonge vrouw. Doordat ze thuis
een winkel hebben, is ze gewend met allerlei type mensen om te gaan. Johanna is vaardig met naald en draad en is coupeuse.
Op 23 augustus 1906 treden Dirk (26) en Johanna (24) in het huwelijk, in Sijbekarspel.
Binnen het jaar wordt zoon Pieter geboren, op 22 mei 1907, te Amsterdam. Een jaar later, op 15 september 1908, ziet Antonius Johannes (Tom) het levenslicht, ook in Amsterdam.
Uit gegevens van het bevolkingsregister blijkt dat hun dochter Dieuwertje, geboren 6 juli 1912, in de gemeente Buiksloot ter wereld komt. In 1921 gaat de gemeente Buiksloot op in Amsterdam.
Na ruim 20 jaar, rond 1920 wordt Dirk overgeplaatst naar het hoofdkantoor van de -toen nog belangenmaatschap geheten- NS te Utrecht.

VERHUIZING NAAR GROENEKAN
In verband met zijn overplaatsing naar Utrecht, gaat Dirk op zoek naar een mooie woonplek.
Op 21 juni 1921 koopt hij 845 m2 grond in Groenekan, voor de prijs van fl. 1.224,- in de nieuwe villawijk Voordaan. De plaatselijke aannemer Verschuur bouwt daar een huis op voor fl. 6.380,-.
Op 20 september 1921 laat Dirk Schagen zich inschrijven in de Gemeente Maartensdijk en gaat hij wonen op Veldlaan 15, thans 37. Vader Dirk is dan 41 jaar en zijn vrouw 39 jaar. Piet is 14 jaar, Tom is net 13 en Zus (zo wordt Dieuwertje genoemd) is 9 jaar oud.
Het zal een hele overgang zijn geweest. Uit de drukte van de grote stad naar de stilte van het kleine dorp.
In Groenekan wordt op 13 oktober 1925 hun tweede dochter geboren, Johanna Alida. Ze noemen haar Jo, ook wel Jopie.
Haar moeder is dan 43 jaar, haar vader 45, Piet is 18, Tom 17 en Zus 13.
Uit foto’s en verhalen is duidelijk dat het een hecht gezin is. Jopie vertelt later dat ze ‘gebakken is in de liefde’, zo’n warm gezin is het!
Haar vader Dirk heeft een goede baan bij de spoorwegen. Fietsen wil hij niet leren, hij wandelt alles. Naar zijn werk gaat hij met de trein, vanaf Station Groenekan-Oost. Ook ’s avonds is hij veel op pad. Hij heeft bestuursfuncties in de kerk (ouderling), het schoolbestuur (jarenlang is hij voorzitter van de in 1928 opgerichte School met den Bijbel) en hij is lid van de gemeenteraad van Maartensdijk, voor de CHU.
Het kerkelijk leven speelt zich in deze vooroorlogse tijd af in en rond de Hervormde kerk van Blauwkapel. Hier richt hij de jongelingsvereniging ‘Mijn zoon, geef Mij uw hart’ op, een vereniging die hij jarenlang zal leiden.
Altijd keurig gekleed, met zijn garibaldi op, is hij met zijn rijzige postuur een deftige verschijning.
Moeder Johanna is vaak achter de naaimachine bezig en maakt voor Jopie de mooiste jurkjes. Toch draagt Jopie die liever niet naar school. Daar valt ze dan zo op en dat wil ze niet. Liever een schortje voor, net als de andere meisjes in de klas…

TOM SCHAGEN
Vanaf zijn dertiende jaar woont Tom in Groenekan. Waarschijnlijk gaat hij dan naar de middelbare school in Utrecht. (Zijn zussen gaan later daar naar de ULO op het Domplein).
Tom is avontuurlijk ingesteld en wil vliegenier worden. Zijn vader wil daar niets van weten.
‘De lucht is voor de vogels, Tom’, schijnt hij gezegd te hebben.
Daarop besluit Tom dan te gaan varen, op de grote vaart. Dat mag wel. Na zijn studie aan de Hogere Zeevaartschool in Amsterdam gaat hij werken als stuurman bij KPM (Koninklijke Paketvaart Maatschappij). De KPM was een Nederlandse rederij, statutair gevestigd in Amsterdam, maar met een operationeel hoofdkantoor in Batavia, die heeft bestaan tussen 1891 en 1966 in hoofdzaak voor het onderhouden van scheepvaartverbindingen in en vanuit Nederlands-Indië.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Koninklijke_Paketvaart_Maatschappij.
Uit fotoalbums en verhalen komt naar voren dat hij een ondernemende en creatieve jongeman is.
Hij schildert in het trapgat van de hal van zijn ouderlijk huis een zeegezicht met zeilschip, dat altijd bewaard is gebleven. Daarnaast fotografeert hij volop. Er is een prachtig fotoalbum uit 1931 met allerlei kiekjes uit het dagelijks leven van broer Piet als boer, zijn zus Dieuwertje, zijn ouders en de kleine Jopie. Daaruit blijkt ook een artistieke aanleg. Heel mooie kiekjes zitten erbij. Hij heeft een donkere kamer en alle attributen om zelf te foto’s te ontwikkelen en af te drukken. Ook heeft hij zendappatuur.
Omdat zijn vader bij de NS werkt heeft hij, net als de andere gezinsleden, vrij reizen. In die tijd heeft Groenekan maar liefst twee stations. Hij gebruikt Station Groenekan-West naast de smederij van Wendt. De vrouw van de smid vertelde later over hem dat ze hem regelmatig zag lopen, met zijn mooie stuurmanspak aan, op weg naar de trein of huiswaarts. ‘Zo’n knappe jongen!’
In de familie is het leuke verhaal bekend dat Tom de machinist vroeg even af te remmen bij het station, dan sprong hij de trein uit het perron op! Blijkbaar was het niet gebruikelijk dat de trein daar altijd stopte.
Bij één van de examens die hij in Amsterdam af moet leggen, is Tom ziek. Hij is al wat koortsig en hoest, maar dat examen is blijkbaar erg belangrijk. Hij gaat toch. Nog zieker komt hij thuis. Hij krijgt longontsteking. De longonsteking gaat over in tbc. Liefdevol wordt hij thuis verpleegd door Zus. De ziekte leidt tot de dood. Op 6 september 1932 sterft Tom, in de leeftijd van bijna 24 jaar. Wat een verdriet voor het gezin!
Zijn ouders laten op zijn grafsteen een anker plaatsen.
Een symbool met meerdere betekenissen (zie onder).
Verder worden zijn roepnaam Tom, met daaronder de vermelding: 3-e stuurman K.P.M. en de geboorte- en sterfdatum genoemd.
Het is een opvallende grafsteen op het kerkhof van Groenekan.

DIEUWERTJE SCHAGEN
Inmiddels of net daarna krijgt Zus ook tbc, opgelopen door de verpleging van haar broer. Ruim 8 maanden na Tom overlijdt
ze op 20-jarige leeftijd, op 18 mei 1933.
Haar ouders laten ook voor haar een opvallende grafsteen maken. Een lauwerkrans om haar naam.
Ook dat symbool heeft meerdere betekenissen, in de christelijke traditie symboliseert het het eeuwige leven.
De woorden zijn sober. Geboren en ontslapen. Met de data. En een Bijbeltekst, Johannes 10:14. Deze tekst luidt:
Ik ben de goede Herder; en Ik ken de Mijnen, en word van de Mijnen gekend.
Het verdriet is intens. De tekst laat zien dat haar ouders geloofden dat de goede Herder haar kent en zij Hem.

HET GEZIN SCHAGEN,1932-1945
De kleine Jopie van 7 is heel verdrietig. Zeker als er dan weer mensen op bezoek komen bij haar ouders. Ze wil niet dat die steeds komen. Dan moet moeder weer zo huilen! Op school gaat het niet goed met Jopie. Ze kan niet meer opletten in de les. Daardoor doet ze een jaar langer over klas 2.
In de zomers hierna gaan moeder en Jopie vaak op vakantie naar zee. Dat is goed voor moeder, en Jopie vindt het er fijn!
Broer Piet heeft inmiddels een zelfstandig bestaan opgebouwd en zal t.z.t. een boerderij overnemen, op de Galekopperdijk in Utrecht. Vlakbij het Amsterdam-Rijnkanaal. Hij trouwt met Mijnie Wijnen en samen krijgen ze zeven kinderen.
Jopie is 14 als de oorlog uitbreekt. Ze is dan leerling van de ULO aan het Domplein. Haar schooltijd wordt sterk beïnvloed door de oorlog, vooral in de latere jaren. In het najaar van 1944 krijgen ze evacuees uit Huissen inwonen. De band met dit gezin wordt tientallen jaren na de oorlog nog onderhouden. Jopie gaat graag naar de boerderij van Piet en Mijnie. Ze is dol op hun kinderen en geniet van de levendigheid in het gezin. Ze is sportief en kan goed zwemmen. Ze zwemt zelfs het kanaal wel eens over. Zij leert bij het gezin van Piet en Mijnie haar toekomstige man, Kees Steenbeek uit Vleuten, kennen. Net na de oorlog krijgen ze verkering.
In deze tijd gaat Dirk Schagen met pensioen.

1949-1956, HUWELIJK JOPIE, OVERLIJDEN VAN HAAR OUDERS
Omdat er woningnood is, trouwen Kees Steenbeek en Jopie ‘in’ bij de ouders van Jopie. De trouwdatum is 21 juli 1949.
Dirk Schagen is inmiddels gepensioneerd en zijn vrouw Johanna tobt met haar gezondheid.
Ze heeft ‘zwaar suiker’, zoals dat genoemd wordt en krijgt een hersenbloeding, waardoor ze haar rechterarm niet meer kan gebruiken. Jopie is jong en sterk en helpt haar moeder. In mei 1950 wordt kleinzoon Jan geboren. Wat een vreugde geeft dat!
In de vroege zomer, op 6 juni 1952 overlijdt Johanna, in de leeftijd van 69 jaar.
Drie maanden later wordt de tweede zoon van Jopie en Kees geboren, Dirk noemen ze hem, naar vader Schagen. Zo wisselen verdriet en vreugde zich dat jaar af.
Een paar jaar later openbaart zich een ernstige ziekte bij vader Schagen. Maagkanker. Het wordt een hele lijdensweg. Klagen doet hij niet. Jopie houdt zielsveel van haar vader. Hij is zo wijs en vriendelijk. Vaak zit hij in de Bijbel te lezen. Jopie begrijpt niet dat hij daar zo’n behoefte aan heeft.
Maar daar moet hij zijn, voor troost en zekerheid; zo vertelt hij. Later begrijpt Jopie hem wel.
Er is geen kruid gewassen tegen de ziekte. Langzamerhand nemen zijn krachten af. Jopie verzorgt hem liefdevol, thuis.
Een blijde gebeurtenis in huis is het, als op 22 oktober 1956 de derde zoon geboren wordt. Johannes is zijn naam. Hans. In deze tijd loopt Jopie wat af, van de wieg naar het ziekbed beneden, naar haar vader. De borstvoeding wil deze keer niet lukken. Nog geen drie maanden later, op 10 januari 1957 overlijdt Dirk Schagen, na een veelbewogen leven van 76 jaar. Hij wordt begraven bij zijn vrouw, op de begraafplaats in Groenekan.

JOHANNA ALIDA STEENBEEK-SCHAGEN
Heel kort nog iets meer over de jongste van het gezin Schagen, Jopie.
In augustus 1958 wordt de vierde zoon geboren, Kees. Zoon nummer 5, Gerard, ziet in de zomer van 1966 het levenslicht. In het huis aan Veldlaan 37 groeien de vijf zonen die het echtpaar Steenbeek krijgt, voorspoedig op. Moeder Jopie zorgt met veel liefde voor het gezin. Vader Kees werkt een groot deel van zijn leven als boekhouder bij een bouwmaterialenzaak in Utrecht.
Met broer Piet en zijn gezin is een heel goede band. Mijnie wordt ernstig ziek en op 26 mei 1967 overlijdt schoonzus Mijnie op de leeftijd van 58 jaar.
Jopie treedt in de voetsporen van haar vader, in het kerkelijk verenigingswerk. Jarenlang is ze voorzitster van de vrouwenvereniging Tabitha in Groenekan. Ze neemt die taak heel serieus en bereidt zich altijd goed voor. Met name de Bijbelstudie heeft haar hart.
Eén voor één verlaten de zonen het huis en krijgen zelf weer een gezin. Daarmee leeft ze intens mee. Op 23 april 1992 overlijdt op 84-jarige leeftijd haar broer Piet, van wie ze veel gehouden heeft. De laatste jaren van haar leven wordt ze verzorgd in De Wijngaard in Bosch en Duin. Ze overlijdt in de leeftijd van 86 jaar op 9 mei 2012, in het bijzijn van man en kinderen. Ruim vier jaar later, op 26 juli 2016 overlijdt haar man, Cornelis Steenbeek. Hij is 94 jaar geworden.
Na zijn overlijden wordt het huis aan Veldlaan 37, nadat het 95 jaar is bewoond door de familie Schagen- Steenbeek, verkocht.

image002

image002
Tom met Jopie
image002
Dieuwertje (Zus) met Jopie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Geschreven op verzoek, voor Open Monumenten Dag 2017 en met toestemming in het kerkblad geplaatst,
Hans en Marian Steenbeek, Maartensdijk ja-st@hetnet.nl