Hervormde gemeente Blauwkapel-Groenekan
.http://www.blauwkapel-groenekan.nl
Nr. 9, november 2016 Jaargang 59
Zelfs vindt de mus een huis bij Uw altaren (ps. 84)
Meditatie
De werken van de HEERE zijn groot; zij worden gezocht van allen, die er lust in hebben.
(Psalm 111:2)
Grote werken!
Met regelmaat worden wij in de media met enthousiasme bepaald bij de grote werken van onze medeburgers. Dichtbij en ver weg. Rotterdam en Singapore. Dubai en Sjanghai.
Er verrijzen immense torenflats om in te werken en te wonen. Bijzondere constructies die alle wetten van de natuurkunde lijken te tarten. Indrukwekkend. We kloppen ons hier en daar op de borst: Waartoe zijn wij kleine mensen niet in staat?(…)
Of…wordt de toren van Babel nog steeds opnieuw gebouwd?… Kleine hemelbestormers, voor het aangezicht van de grote God! Die van de hemel neerziet op al dat nietig aards gewemel.
Wie let er op de grote werken van God? Ja, wie?
Zij die er door de Geest zin in kregen! De begenadigden die leerden zoeken.
De grote werken van God. In de Bijbel springen twee werken in het bijzonder naar voren.
Gods weg door de zee. En Gods weg op Golgotha.
Het ene werk verwijst naar het andere. Er is een groots verband.
Gods weg door de zee. Exodus. God baande door de woeste baren een pad voor Zijn volk.
Een uitweg uit het diensthuis, naar het land van de belofte.
Het was menselijkerwijs volstrekt onmogelijk! Maar niets is de HEERE te wonderlijk.
Iedere keer weer lees je in het Oude Testament van dit wondere werk van God.
God is de God van de Weg. Vergeet het niet! De weg door de woeste golven. De weg ten leven. Gods weg was in de zee!
Gods weg op Golgotha. De plek waar alle golven, alle baren van Gods toorn over de Zaligmaker heengaan. De hand van de Vader is er in. Het werk van Christus is het werk van de Vader! Jezus zegt: Vader, het is Mijn spijze Uw wil te doen en Uw werk te volbrengen!
Als de Heiland roept: Het is volbracht!, dan is dat het werk van de Vader dat is volbracht!
Op de Paasmorgen klinkt een krachtig, hemels amen: God wekt Zijn Zoon op! Amen, op het werk van God.
Nee, u hoeft geen toren te bouwen om in de hemel te komen. Hij, de Zoon van God, is uit de hemel neergedaald. Hij heeft zichzelf vernederd. Hij heeft de gestalte van een dienstknecht aangenomen. Hij is ons in alles gelijk geworden. Hij, zonder zonden!
Hij is op Golgotha verhoogd. Hij heeft de hoogte en de diepte van Gods toorn doorleefd.
Hij voor mij! Hij in mijn plaats. Dat vraagt om geloof! Door de Heilige Geest.
Zo bouwt Hij Zijn huis voor God! Zo is Hij de tempel des HEEREN. In Zijn bloed.
Die hoogte van Zijn diepte… Daar kan geen toren aan tippen.(GAvG)
Uit de gemeente
- Onze zieken
Mevr. Barneveld kwam nogmaals in het ziekenhuis terecht. Opnieuw gevallen. Opnieuw een breuk. Verdrietig! Na een betrekkelijk kort verblijf in het Diakonessenhuis mocht zij naar huis terugkeren. Het werd voor haar een nieuwe plek om te wonen: De Wijngaard te Bosch en Duin.
We wensen haar een gezegende tijd toe. Ook haar man, Gijs, die haar zo trouw en liefdevol bezoekt!
Mevr. Riek v.d. Wind ontvangt binnenkort een belangrijke uitslag. Wat gaat het scan-onderzoek vertellen? Hoe zal het zijn? Best spannend…; voor haar, haar man en de kinderen.
Van harte vertrouwen op Gods leiding toegewenst. Ons leven is in Zijn hand. Licht en donker, goed en kwaad…God staat er boven. ”HEERE, Gij weet het!”
We leven mee met Adri Kamps. Adri heeft het niet makkelijk de laatste tijd. Zij hoopt elders wat op adem te komen. We hopen haar te zijner tijd weer onder ons te ontmoeten.
Allen die een moeitevolle weg gaan, in Groenekan, Bilthoven, Zeist of waar dan ook, van harte Gods troost toegewenst! We denken ook aan ouderling J. Kuijt en zijn vrouw in Lage Vuursche. De laatste tijd is er nogal het een en ander gebeurd. Zorg en moeite gaan ook de Vuursche niet voorbij.
Dat geldt ook fam. Groothedde (Maartensdijk/De Ark) en fam. Wolfswinkel (Tilburg/Elim).
Beide families kregen te maken met een aangrijpend verlies. Jacob Groothedde die als ambtsdrager nogal eens in onze consistoriekamer meedacht over de samenwerking van kleine gemeenten in de regio, overleed ten gevolge van een ernstige ziekte. Ook Elbert Wolfswinkel, ambtsdrager bij kand. de Man in Tilburg overleed na een betrekkelijk korte periode van ziekte.
Elbert legde ooit in onze consistoriekamer getuigenis af van het werk van God in zijn leven. Voor de kerkenraad van toen (zo’n vijf jaar geleden) was het een avond om niet te vergeten.
De HEERE gedenke de rouwdragende families.
- Geboorte
Petry en Eline van Erkelens mochten op 23 oktober een zoontje ontvangen uit de hand van de grote Schepper: Joël. Deze prachtige naam belijdt: De HEERE is God!
We zijn blij met hen die blij zijn! Van harte Gods zegen toegewenst op dit jonge leven. Dat Joël mag opgroeien tot eer van God!
- Jarigen
3 november: Mw. A. Kazius-Berkhof, (80 jaar)
25 november: Jan Westeneng, (62 jaar)
Van de Kerkenraad
- Gemeenteavond
U wordt hartelijk (en met enige aandrang…) uitgenodigd voor de gemeenteavond op DV 17 november, 20.00 uur in de consistoriekamer van ons kerkgebouw.
Thema’s die aan de orde zullen komen zijn in ieder geval:
*voortgang van het gemeenteleven in Groenekan, met name de eredienst
*voortgang van het proces van samenvoeging met De Ark
*stand van zaken m.b.t. de verkoop van het kerkgebouw
*stand van zaken m.b.t. de begraafplaats, met name de vorming van een stichting
Er is uiteraard de gelegenheid om uw gedachten naar voren te brengen.
Op de avond zelf wordt de agenda uitgereikt.
Deze avond zal ook ds. S. de Kam, gemeenteadviseur, aanwezig zijn. Ds. De Kam dacht aanvankelijk zijn werk voor onze gemeente per november te beëindigen. De gedachte vervanger is echter dan nog niet beschikbaar. Daarom hoopt ds. de Kam zijn werkzaamheden tot kort na de jaarwisseling voort te zetten.
We zijn erkentelijk voor zijn inzet en ook voor de bijstand die wij van buurgemeenten ontvangen op de zondagen.
Van de kerkvoogdij
| Collecten in september 2016: | |||||
| Diaconie | |||||
| Algemeen | € 60,70 | ||||
| Leerstoelfonds Gereformeerde Bond | € 32,70 | ||||
| Totaal | € 93,40 | ||||
| Kerkvoogdij | |||||
| Algemeen | € 209,50 | ||||
| Instandhouding Predikantsplaats | € 43,95 | ||||
| Totaal | € 253,45 |
Weeksluiting Dijckstate
Op vrijdag 18 november hoopt ds. M. van der Zwan uit Westbroek de weeksluiting te verzorgen. Aanvang half acht.
IRS Thema-avonden Maartensdijk
Het doel van deze avonden is onderwijs te ontvangen vanuit de Bijbel tot verdieping en verrijking van het geestelijk leven. De organisatie is in handen van het regionale comité Gooi en Sticht van de stichting IRS.
www.inderechtestraat.nl
Na de lezing is er gelegenheid vragen in te dienen, die na de pauze door de inleider behandeld worden. Van iedere lezing wordt een samenvatting uitgereikt.
Het programma voor het winterseizoen 2016-2017 bestaat uit drie avonden met de volgende sprekers en thema’s:
- Dinsdag 22 november 2016
Thema: Van Luther naar Kohlbrugge
Spreker: Ds. M. Goudriaan
- Dinsdag 17 januari 2017
Thema: Gedachten bij 500 jaar Reformatie
Spreker: Ds. J. Belder
- Dinsdag 21 maart 2017
Thema: En toch! Leven en theologie van Kohlbrugge
Spreker: Dr. A. de Reuver
Voor alle data geldt Deo Volente.
Locatie: Ontmoetingskerk,
Julianalaan 26 te Maartensdijk.
Aanvang : 19.45 uur. Sluiting: 21.45 uur
Entree: 3 euro (kostendekkend)
Koffie/ thee: € 1,-
Naast de entree wordt een collecte gehouden voor het werk van stichting IRS.
Informatie: drs. G.A. van Ginkel, tel. 0346-213445
De hervormde gemeente Blauwkapel – Groenekan, deel 6
Het avondmaal in de kerk van Blauw-Capel
Avondmaal
Het heilig avondmaal is een van de twee sacramenten in de protestantse kerken. Het tweede sacrament is de doop. Bij het avondmaal word het lijden en sterven van Jezus Christus herdacht in de vorm van het brood, het lichaam van Christus, en de wijn, het bloed van Christus.
8 november 1640 wordt er door de hervormde gemeente in de Blauw-Capel voor het eerst avondmaal gehouden onder leiding van de net bevestigde dominee Spruijtius. De bovenste, eerste predikant op het predikantenbord in de dorpskerk van Groenekan.
Aan het avondmaal gaan degenen die gedoopt zijn en belijdenis van hun geloof hebben gedaan. O.a. de eerste schoolmeester, Jan Gerritszoon Jop en zijn vrouw gaan aan de Tafel des Heeren.
Het is ook letterlijk een tafel, met een kan met wijn, drinkbekers, een bord met het gesneden brood en borden om het brood uit te delen.
Aan de Blauw- Capel wordt vier keer per jaar avondmaal gehouden, op de eerste zondag van de maand, maar ook op hemelvaartsdag 1645.
Kerkorde
Artikel 61 van de kerkorde van 1619 geeft regels voor de toelating tot het avondmaal:
‘Men sal niemandt ten Avontmael des Heeren toelaten / dan die na der ghewoonheydt der Kercken / tot de welck hy hem voeght / belijdenisse der Ghereformeerde Religie gedaen heeft / mitsgaders hebende ghetuyghenisse eens vromen wandels / sonder welcke oock de ghene die uyt andere Kercken comen / niet zullen toegelaten worden.
Voorafgaand aan het heilig avondmaal wordt het censura morum gehouden. Het censura morum = letterlijk ‘toezicht op de zeden’, de levenswandel. In de week vóór de viering van het Heilig Avondmaal houdt de kerkenraad censura morum dat erop gericht is na te gaan of er in persoonlijk opzicht of in de gemeente zaken zijn die een rechte viering in de weg kunnen staan. Daarbij wordt ook aan gemeenteleden gelegenheid geboden eventuele bezwaren over belijdenis en wandel van lidmaten der gemeente in te brengen.
De kerkorde van 1619 geeft in artikel 76 aan wanneer mensen uitgesloten kunnen worden van het avondmaal:
‘Soo wie hartneckelijck de vermaninghe des Kercken-Raets verwerpt / Item die een openbare ofte andesins een grove sonde ghedaen heeft / sal vanden Avontmael des Heeren afghehouden worden. Ende indien hij afgehouden zijnde / na verscheyden vermaningen geen teeckê der boetvaerdicheyt bewijst / soo salmen ten lesten tot de uyterste remedie / namelijck de af-snijdinghe / comen / volghende de forme nae den Woorde Gods daer toe ghestelt: Doch sal niemant af-gesneden werden / dan met voorgaende advijs der Classe.’
Tucht
Af en toe komt het voor dat kerkleden worden uitgesloten van het heilig avondmaal. In de archieven kom ik deze tuchtmaatregel in die ruim 360 jaar maar een twintigtal keren tegen. O.a. wegens openbare dronkenschap, soms zelf op de dag des Heeren. Wegens gemeenschap voor het huwelijk, wegen hoererij. Neeltje W., in het voorjaar tot lidmaat aangenomen, moet bevallen zonder uitzicht om te kunnen trouwen en toegang tot het avondmaal onthouden.
Avondmaalstel
Vanaf 1640 moeten er bekers en borden zijn geweest, waarschijnlijk van tin, want in 1820 wordt er tin aangeschaft voor het heilig avondmaal. In 1852, vlak na de grote interne restauratie van de kerk, worden er nieuwe banken en een nieuwe avondmaalstafel geleverd door de timmerman P.C. Copijn uit Groenekan. Uit de familie van tuinarchitecten en boomkwekers uit Groenekan.
We gebruiken tegenwoordig het avondmaalstel, dat, volgens de kerkenraadsverslagen, in 1937 is geschonken door de meisjesvereniging Tryfosa. Dat kunnen we ook zien op de onderzijde van de kan. De kist waarin dit stel werd bewaard, is gemaakt door timmerman van Ee voor fl 4,-. Dat is terug te vinden in de notulen van de kerkvoogdij. De kist blijkt nog te bestaan, hoog en droog op de kerktorenzolder van Groenekan.
In de notulen van de kerkvoogdij van 20 juni 1944 staat, midden in WO II en net na de landingen in Normandie, ‘’ …. schenken van het oude avondmaalstel aan de schippersgemeente Maasbracht’. In de kerkenraadsnotulen staat over deze schenking helemaal niets.
Wijn
Het brood en de wijn wordt aangeschaft op rekening van de diaconie. Soms levert dit conflicten met de koster/schoolmeester op. Zoals in 1774. Wegens de zware lasten der diaconie en het klein aantal communicanten aan het heilig avondmaal moet er bezuinigd worden: i.p.v. 4 flessen Malaga ( zoete ) wijn, voortaan twee flessen franse wijn. In plaats van een brood van 11 stuivers een brood van 6 stuivers. Koster Roelof van Meerlant heeft zich heftig tegen het voorgenomen besluit verzet, en zich niet aan dit besluit willen onderwerpen. Wat later lezen we, dat hij bij een wijnkoper in Zeist deze zelfde kwaliteit wijn heeft besteld en naar zijn huis heeft laten brengen. Van Meerland dienst ook een request in bij predikant en kerkeraad over de mindere kwalititeit wijn en brood en vermindering van zijn ‘emolenten’ (emolumente, beloningen, buiten zijn vaste salaris).
In 1802 is er broodnijd tussen twee bakkers. De kerkeraad, diaconie, besluit daarop het ene jaar bij bakker K. en het andere jaar bij bakker Van M. het brood te bestellen. Het gaat daarbij niet alleen om het avondmaalsbrood, maar ook om het brood voor de armen.
Tafelgoed
Een van de taken van de koster is het schoonhouden van het tafelgoed voor het Heilig Avondmaal. Ook hier krijgt de koster emolumenten voor. Het avondmaalslinnen komen we tegen in het archief, het is geweven in 1959 bij de linnen- en damastweverij W.J. Hoogerwou en Zoon te Boxtel: 2 avondmaals servetten, 1 dekkleed, avondmaalslaken, alles ingeweven met hervormde gemeente Blauwkapel- Groenekan. In bruikleen is nog een tafellaken van 5 meter bij 1,70 meter. Is ons avondmaalslinnen nog uit 1959 ? Ik heb stiekem even gekeken. Ja, in hele fijne letters staat het er ingeweven hervormde gemeente Blauwkapel-Groenekan.
DT, koster a.i.