Hervormde gemeente Blauwkapel – Groenekan
Zelfs vindt de mus een huis bij Uw altaren (ps. 84)
Nr. 6, juli / augustus 2016, Jaargang 59
Meditatie
Barmhartig en genadig is de HEERE (Psalm 103:8a)
Erbarmend God!
Psalm 103 kennen we als het lied dat zingt over de kortheid van ons leven en de eeuwige trouw van God. “Gelijk het gras is ons kortstondig leven.” “Maar ’s HEEREN gunst zal over die Hem vrezen, in eeuwigheid altoos dezelfde wezen.”
Een psalm die eindigt zoals hij begint: “Loof de HEERE!”
De psalmdichter zingt in het geloof. “Barmhartig en genadig is de HEERE! “
Dat hoor je hem vaker zingen. Hij is er vol van. Hij is er verwonderd over.
Barmhartig is de HEERE, voor mij. Genadig is de HEERE, voor ons!
Psalm 103 is een heel persoonlijk lied. Maar met een ruim oog. De psalmdichter neemt u graag aan de hand.
*Barmhartig. Wat is dat? Dat is de openbaring van Gods liefde. Dat zijn twee uitgestoken armen, vanuit de hemel. Om mij gevallen mens, zondaar, op te rapen. Twee doorboorde handen. Om mij op te richten en te omhelzen. En dat terwijl ik zo vuil ben…
Barmhartig heeft een Naam: Jezus! Johannes 8 vertelt ons van een vrouw op overspel gegrepen.-Onbarmhartig brengen zij, die haar grepen, haar voor Jezus. En onbarmhartig zetten ze Jezus voor het blok. Hem verzoekende. Deze val zal leiden tot een triomf!
De stenen hebben zij al in de hand. Bij wijze van spreken. Klaar om te gooien. Stenen, bestemd voor de vrouw, maar in het bijzonder voor Jezus. Het oordeel is al geveld.
Wat hen betreft…
Maar dan de wending. De barmhartigheid triomfeert. Alle stenengooiers druipen af…Van de oudste tot de jongste. En Hij Die alleen het volste recht heeft om de steen te gooien, Hij Die werkelijk zonder zonde is, -Hij is en spreekt het Woord van Gods barmhartigheid. “Ga heen en zondig niet meer.”
Jezus openbaart de liefde van de Zich erbarmende God. Vergis je niet: Jezus keurt de zonde niet goed. Integendeel. Jezus haat de zonde. Juist daarom zoekt Hij de zondaar te verlossen en te behouden.
*Genadig. Wat is genade? Gratie op grond van recht. Zo leerde eens een ambtsdrager in de consistoriekamer zijn predikant, na een gehouden preek. “Dominee, genade is geen gratie zondermeer. Genade is gratie op grond van recht!” God kan mij niet laten gaan op grond van mooie beloften of verbeterd gedrag. Aan de schuldeis en strafmaat moet volkomen worden voldaan. God eist gerechtigheid en volkomen genoegdoening.
Genade heeft een prijs. Jezus bloed.
Jezus betaalt en voldoet, volkomen, in mijn plaats! Hij, voor mij tot zonde gemaakt. Door de Vader. Hij mijn straf, ik Zijn gerechtigheid! Dat is het wonder. In Hem openbaart God Zijn herscheppende Naam: HEERE! In Hem brengt God mij terug en terecht.
Door de Heilige Geest!
Gods barmhartigheid en genade geven innerlijke rust. Vrede op grond van recht.
Die rust en vrede wensen we elkaar in deze vakantietijd van harte toe!
Genadig en barmhartig is de HEERE. Loof de HEERE mijn ziel!(GAvG)
Uit de gemeente
- Onze zieken
We wensen allen die tobben met de gezondheid van harte Gods nabijheid toe.
Die de HEERE verwachten, zullen kracht ontvangen om te dragen. Hij draagt en schraagt.
“Ik vermag alle dingen door Christus Die mij kracht geeft!””
We denken in het bijzonder aan mevr. Riek v.d. Wind (Houten) Onderzoek wees uit dat de chemo werkt. De tumoren werden kleiner. De kuur mag worden voortgezet.
Dat stemt tot grote dankbaarheid aan God. ’t Is geen makkelijke weg…
“Hun geeft Hij moed en krachten, die hopend op Hem wachten!
We leven mee met onze rouwdragenden en denken in het bijzonder aan fam. H. Kuus (adres zie achterzijde kerkblad). Enkele weken geleden overleed zeer plotseling de zus van Henk. Hennie. Zij werd 75 jaar oud. Aangrijpend, als een geliefd familielid zo ineens wegvalt. Wat had je graag nog van alles willen zeggen… Afscheid nemen…
De HEERE sterke met Zijn troostvolle nabijheid.
- Jarigen
1 september: Mw. J.A. van Zoeren-Kazius, (85 jaar)
- Vakantie
Van DV 8 juli tot en met 25 juli en van 21tot en met 27 aug. mag u voor pastorale bijstand etc. indien nodig een beroep doen op ds. Baan. (Tel nr. zie achterzijde kerkblad) Ik hoop dan wat vrijaf te nemen. Schroom niet!
Nu reeds danken we ds. Baan hartelijk voor zijn bereidwilligheid om ons bij te staan.
Ooit vroeg een man aan zijn dominee: “Dominee, wie gaan er nooit met vakantie?”
Vreemde vraag. Dominee moest even denken… De man antwoordde: “De duivel, de dood en God.”
En God… Wat een zegen! Nooit klopt een oprechte bedelaar tevergeefs aan de poort van Gods genade. Nooit staat er op die deur: Wegens vakantie gesloten. Nooit!
Ook in de vakantietijd mogen de kerkdiensten doorgaan in Groenekan.
Van harte gezegende diensten toegewenst.
Ook de kinderen van de kinderclub een goede vakantietijd toegewenst. Fijn dat jullie zo trouw zijn gekomen. De leidinggevenden willen we hartelijk bedanken voor de inzet in de achterliggende tijd. Alles moest immers ook steeds worden voorbereid; de bijbelvertelling en het “werkje”. Dat ook dit werk tot zegen mag zijn!
Van de Kerkenraad
- Samenvoeging met De Ark
De kerkenraad probeert u zo goed mogelijk te informeren over de voortgang van de dingen.
Er worden geen definitieve beslissingen genomen zonder u eerst gehoord te hebben.
Niet al te lang na de vakantietijd zal er wellicht weer een gemeenteavond worden belegd. U hoort er tijdig van.
- Verslag overdracht van ons archief op 11 juni 2011
Op zaterdagmiddag 11 juni vond, 376 jaar na de eerste verslaglegging, de formele overdracht in bruikleen van ons archief in de kerken van Blauwkapel en Groenekan met open deuren plaats. Open deuren was een term die aangaf dat informatie in het openbaar bekend gemaakt werd, bijvoorbeeld de benoeming van ouderlingen en diakenen.
Het klokkenluidersgilde Utrecht ( KKU) luidde de bijeenkomst in. Onze consulent, Ds. Baan, overhandigde in de kerk van Blauwkapel de oudste acta – kerkenraadsnotulen, doop- en trouwboeken – van onze kerk aan mevrouw Ypma, directeur van RHC Vecht en Venen in Breukelen. Vervolgens werd het overdrachtsdocument getekend.
In de kerk van Groenekan hield vervolgens ds. Baan een overdenking naar aanleiding van het gevelpaneel, “De Zaaier” . Daarna werd het nieuwste document van onze kerk, het kerknieuws van juni 2016, door de ouderling-kerkrentmeester, de heer J.Burghout, uit onze middeleeuwse archiefkist gehaald en aan mevrouw Ypma overhandigd. Afgesloten werd met een gezellig bakje koffie/thee met iets er bij.
Douwe, koster a.i.
| Van de kerkvoogdij | |
|
|
| Diaconie | |
| Algemeen | € 128,52 |
| Gereformeerde Zendingsbond | € 35,00 |
| Totaal | € 163,52 |
| Kerkvoogdij | |
| Algemeen | € 403,35 |
| Predikantsplaats | € 46,20 |
| Totaal | € 449,55 |
|
|
| Diaconie | |
| Algemeen | € 86,00 |
| Vakantieweken Hervormde Vrouwenbond | € 40,70 |
| Totaal | € 126,70 |
| Kerkvoogdij | |
| Algemeen | € 235,15 |
| Instandhouding predikantsplaats | € 49,95 |
| Totaal | € 285,10 |
Doordenker
“Vergeet de uren van leed, maar nooit wat je ervan hebt geleerd.” (Helga Weiss)
GAvG
Storing geluidsinstallatie
Zondag 26 juni werkte de geluidinstallatie niet. Gelukkig was de dominee ook zonder microfoon in de kerk goed te verstaan. Mogelijk dat de luisteraars van de kerktelefoon de dienst minder goed hebben kunnen volgen. Aan het einde van de dienst bleek het geluid het weer te doen. Afgelopen week is de geluidsinstallatie door mij op allerlei manieren uitgeprobeerd. Hij doet het weer prima.
Douwe, koster a.i.
De hervormde gemeente Blauwkapel- Groenekan en zijn kosters, deel 3
Meester van Vloten 1807- 1852
Aanstelling door de domproost
Op 25 oktober 1807 komt meester Van Vloten voor het eerst in beeld, hij is dan al geruime tijd ondermeester. ‘Meester R.van Meerlant heeft bij de domproost aangegeven voor zijn ambt als schoolmeester, koster en doodsgraver te hebben bedankt.’ De domproost heeft Frederik van Vloten benoemd als schoolmeester, voorzanger, koster en doodgraver. De kerkenraad vindt dat zij over de benoeming van koster, voorzanger en doodgraver gaat. Er ontstaat een briefwisseling met de domproost, de kerkenraad is ten hoogste verwonderd. Scheiding tussen kerk en staat.
Persoonlijk leven van meester Van Vloten
Op 28 december 1817 trouwt Frederik van Vloten met Willemina Liera (Certificaat van Utrecht, burgerlijk huwelijk 17 december 1817). Op 2 november 1823 is Frederik Willem, zoon van Frederik van Vloten en Wilhelmina Liera gedoopt, doopgetuige is Maria Liera.
Op 8 januari 1826 Johanna Geertruida, dochter van Frederik van Vloten en Wilhelmina Liera.
Op 7 november 1830 Jan George Christoffel, zoon van Frederik van Vloten en Wilhelmina Liera. Een dochtertje overlijdt in 1842 en zoon Frederik Willem doet in 1842 belijdenis van zijn geloof. Johanna en Jan George doen in 1845 belijdenis van hun geloof. Johanna trouwt in 1852 in de kerk van Blauwkapel.
Meester Frederik van Vloten is regelmatig ziek: ‘waarnemen functie onderwijzer, koster, voorlezer voorzanger en doodsgraver door waarnemend onderwijzer De Kruijff.’ In 1852 overlijdt meester Van Vloten. Hij wordt door zijn opvolger begraven.
Werkzaamheden voor de kerk als koster, voorzanger en doodgraver
De kerkenraad stelt op 23 november 1807 Frederik van Vloten aan als koster, voorzanger en doodgraver met genot van de voordelen er van. Met uitzondering van het onderzetten van de 40 stoelen ‘der vrouwen’ in de kerk. Hierdoor loopt hij fl 4,- per jaar mis.
De koster houdt de kerk schoon voor 12 gulden en twee stuivers per jaar, hij brengt vuur in de kerk voor de stoven en egaliseert de kerkvloer voor fl 3 gulden en 14 stuivers.
In 1852 wordt het salaris van de koster/onderwijzer voor 50 % door de kerk en 50% door de burgelijke gemeente betaald.
De koster is ook verantwoordelijk voor het trekken van de klok om de tijd aan te geven. Door de week doet hij dit om zeven uur, acht uur, kwart over negen, één uur en twee uur. Hij is ook verantwoordelijk voor het innen van ‘de kerkregte,’ o.a. het stoelen- en plaatsengeld.
Met allerlei werkzaamheden zorgt hij voor extra inkomen, o.a. door het overschrijven van het doopboek voor drie gulden, het wassen van het tafelgoed, het zorgen voor papier en inkt en het schoon maken van de kronen en de blakers.
Begraven in de kerk
Het egaliseren van de kerkvloer is regelmatig nodig i.v.m. het verzakken van de vloer door het inklinken van de graven onder de vloer. Hij ‘rooieert’, ruimt, de graven. In 1824 staat er over het begraven in de kerk van Blauwkapel: ‘ Mogelijk verbod om in de kerk te begraven, door de lage ligging van de kerk niet gedroogde lijken behoorlijk diep te begraven waardoor vooral des zomers een zeer onaangename uitwazeming.’
Conflicten met de kerkenraad
Uit de notulen is te halen dat meester Van Vloten niet de makkelijkste man was. Af en toe komt hij in botsing met de kerkenraad. In 1820 moet hij verschijnen voor de kerkenraad. Hij wordt onderhouden over het ordentelijk lezen en hij heeft iemand zonder overleg met de predikant of ouderlingen laten voorlezen en voorzingen. Meester van Vloten trekt het boetekleed aan.
In 1829 vermelden de notulen: ‘Koster F.van Vloten, na herstel van ziekte, bouw illegale timmerloods tijdens de bouw nieuwe woning tegen de kerk. Verzoek om af te breken. Probleem is door tussenkomst van de heer Calkoen opgelost.’
Kerkmeester
In 1816 wordt meester Van Vloten ook kerkmeester. Hij is dan mede verantwoordelijk voor het innen van het plaatsengeld. Als kerkmeester zien we hem in 1827 terug in een briefwisseling met de gemeente Maartensdijk. ‘Door koster van Vloten een verzoek aan de gemeente gedaan het touw dat nodig is om de kerkklok, die ook helaas in zeer slechte staat is, te trekken. ‘Door timmerman Wiggers drie weken geleden opgenomen en zulks nog niet gedaan heeft en overwogen wordt geen klok te luiden. ‘ Op 25 augustus 1827 schrijft de meester in opnieuw een brief aan de burgemeester van Maartensdijk, ‘dat het deurkozijn in de toren zo slecht is dat het bezwaarlijk is hem open of toe te maken.’
De toren en de torenklok zijn eigendom van de gemeente Maartensdijk (tegenwoordig van de gemeente Utrecht). ‘Aan de torenklok is nog niets gedaan en bijkans geheel onbuikbaar is.’ In 1828 maakt de gemeente werk van de klok, meester Van Vloten blijft de vinger aan de pols houden. Van Vloten schrijft aan de burgemeester een brief ‘wanneer wordt de klok weer in de toren gebracht. Reden van deze vraag, de smit, Van de Heijden aan de Groenekan heeft met 6 man geprobeerd de klok te luiden. Getroosten ons de onbeschaafdheid van een lompe smit. ‘
Plaatsengeld
In de kerk van Blauwkapel stonden naast de stoelen ook twaalf vaste banken. Hiervoor moest door de gebruikers jaarlijks plaatsengeld worden betaald. Achterin het rekeningenboek staan in een mooi handschrift, door de kerkmeester F. van Vloten geschreven, de ‘regten’ van deze twaalf banken. Ook in de kerk van Groenekan is nog jaren plaatsengeld betaald. De meester huurt voor vier gulden per jaar een eigen bank.
De school
Over de school vinden we uit de periode Van Vloten niet veel terug.
In 1811 schrijft de geheim schrijver over de meester dat hij 25 jaar oud is en dat er 20 kinderen in de winter op school gaan en het onderwijs aan arme kinderen door de armenkas betaald wordt. In 1820 krijgt meester F. van Vloten van de diaconie voor onderwijs van Hendrikje van Reenen 32 gulden.
In 1837 wordt vermeld: ‘ Kosterwoning en lokaal grotendeels nieuw laten opbouwen.’
DT
Dit heel oude archiefkistje (het is gebruikt bij de archiefoverdracht en staat in de consistorie) moet meester/koster Van Vloten ook hebben gebruikt.
- Voorbereiding
Hun harten voelden zij als boeken
in Gods geduchte hand gelegd,
en wisten dat Hij al hun slecht
gedrag gerecht zou onderzoeken.
Zij lazen bang en hunkerend mee,
en zagen wat zijn vingers wezen.
Was er niets goeds? Hun schaamte en vrezen
groeiden tot een verschroeiend wee.
God had de boeken dichtgedaan,
en zou het grote vonnis spreken.
Toen dorst hun stem de stilte breken:
O Here Jezus, neem ons aan!
En ’t bonzend hart dat ze in zich vonden
was vlekkeloos en zonder zonden.
Willem de Mérode